ყვე­ლა პა­ტა­რა ძაღ­ლი რო­დი არის ალერ­სი­ა­ნი ფი­ნი­ა. ტე­რი­ე­რე­ბი, მა­გა­ლი­თად, ძალ­ზე ენერ­გი­უ­ლი ჯგუ­ფი­ა, რო­მელ­თა წი­ნაპ­რე­ბი მუ­შა ძაღ­ლე­ბი იყ­ვნენ . თა­ნა­მედ­რო­ვე ტე­რი­ე­რის ჯი­შე­ბის უმ­რავ­ლე­სო­ბა დი­დი ბრი­ტა­ნე­თის კუნ­ძუ­ლებ­ზე წარ­მო­იშ­ვა. მათ­გან უდი­დე­სია ერ­დელ­ტე­რი­ე­რი, რომ­ლის სი­მაღ­ლე მინ­და­ომ­დე 58 სმ-ი­ა.


ტე­რი­ე­რე­ბის და­ხა­სი­ა­თე­ბა
სა­ხე­ლი ტე­რი­ე­რი წარ­მოდ­გე­ბა ლა­თი­ნუ­რი სიტყ­ვი­დან ტერ­რე, რაც მი­წას ნიშ­ნავს, და მი­უ­თი­თებს იმ ფაქ­ტზე, რომ ამ მო­უს­ვე­ნა­რი ძაღ­ლე­ბის ერ­თ-ერ­თი საქ­მი­ა­ნო­ბა იყო სხვა­დას­ხვა ცხო­ვე­ლის, მა­გა­ლი­თად მე­ლი­ის ან მაჩ­ვის, მი­წა­ში ამოთხ­რილ სო­რო­ში ჩაძ­ვრო­მა. ამის­თვის მას სჭირ­დე­ბო­და სი­მა­მა­ცე, გა­ბე­დუ­ლე­ბა და შე­უ­პოვ­რო­ბა. ეს თვი­სე­ბე­ბი დღე­საც თვალ­ნათ­ლივ ჩანს ამ ჯი­შებ­ში.
ტე­რი­ე­რე­ბის ჯგუ­ფი ამ­ჟა­მად მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად შემ­ცირ­და ისე­თი ერ­თე­უ­ლი გა­მო­ნაკ­ლი­სე­ბის გარ­და, რო­გო­რი­ცაა ვეს­ტჰე­ი­ლან­დუ­რი თეთ­რი ტე­რი­ე­რი, რო­მელ­საც მო­ფე­რე­ბით ვეს­ტის ეძა­ხი­ან. უაღ­რე­სად ენერ­გი­უ­ლი და და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი ხა­სი­ა­თის ტე­რი­ე­რ­ე­ბი გა­ნუყ­რე­ლად არი­ან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ბრი­ტა­ნე­თის კუნ­ძუ­ლე­ბის ძველ სა­სოფ­ლო-­სა­მე­ურ­ნეო ტრა­დი­ცი­ებ­თან. პა­ტა­რა ძაღ­ლის ყო­ლის მსურ­ვე­ლე­ბი ნაკ­ლე­ბად ირ­ჩე­ვენ ტე­რი­ე­რებს მა­თი ან­ჩხლი ზნის გა­მო. სხვა ჯი­შებ­თან შე­და­რე­ბით, ტე­რი­ე­რე­ბის მოვ­ლა და სა­გა­მო­ფე­ნო ჩვე­ნე­ბის­თვის მომ­ზა­დე­ბა საკ­მა­ოდ რთუ­ლია. თა­ვის მხრივ, მო­დაც გა­ნა­პი­რო­ბებს გარ­კვე­უ­ლი ჯი­შე­ბის, მა­გა­ლი­თად ხვე­ულ­ბეწ­ვი­ა­ნი ფოქ­სტე­რი­ე­რის, შემ­ცი­რე­ბას.

შე­უ­პოვ­რო­ბა
პა­წა­წი­ნა იორ­კში­რუ­ლი ტე­რი­ე­რი დე­კო­რა­ტი­ულ ჯი­შებს მი­ე­კუთ­ვნე­ბა, მაგ­რამ ზო­მას­თან შე­და­რე­ბით სა­ოც­რად შე­უ­პო­ვა­რი­ა.

მრა­ვალ­მხრი­ვი კომ­პა­ნი­ო­ნე­ბი
ტე­რი­ე­რებს, რო­გორც მუ­შა ძაღ­ლებს, მრა­ვა­ლი ამო­ცა­ნის შეს­რუ­ლე­ბა შე­უძ­ლიათ, ვიდ­რე მა­თი წარ­მო­შო­ბის მი­ხედ­ვით იყო გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი. ეს ჯი­შე­ბი ფარ­თოდ გან­ვი­თარ­და სოფ­ლის რე­გი­ო­ნებ­ში. მარ­თა­ლი­ა, სახ­ლის საყ­ვა­რე­ლი ცხო­ვე­ლე­ბი არ ყო­ფი­ლან, მაგ­რამ ხში­რად ჰყავ­დათ ფერ­მებ­ში, სა­დაც ანად­გუ­რებ­დნენ მავ­ნებ­ლებს, კერ­ძოდ ვირ­თაგ­ვებს; ას­რუ­ლებ­დნენ მო­და­რა­ჯე ძაღ­ლის როლს და ხმა­მა­ღა­ლი ყე­ფით ამ­ცნო­ბ­დნენ ფერ­მე­რებს სტუმ­რის მოს­ვლას. ეს თვი­სე­ბა დღე­საც ძალ­ზე გა­მოკ­ვე­თი­ლია ტე­რი­ე­რებ­ში, რომ­ლე­ბიც, სხვა ჯგუ­ფის ძაღ­ლებ­თან შე­და­რე­ბით, ურ­თი­ერ­თო­ბა­ში გა­ცი­ლე­ბით მე­ტად იყე­ნე­ბენ ხმო­ვან სიგ­ნა­ლებს.

თხრის­თვის შექ­მნი­ლი
შე­და­რე­ბით გრძე­ლი ტა­ნის, მოკ­ლე ფე­ხე­ბი­სა და ძლი­ე­რი უკა­ნა კი­დუ­რე­ბის წყა­ლო­ბით ტე­რი­ე­რი ად­ვი­ლად მოძ­რა­ობს მი­წის­ქვე­შა თხრილ­ში. ამ მა­ხა­სი­ა­თებ­ლე­ბით გა­მო­ირ­ჩე­ვა ტე­რი­ე­რის ე.წ. `მი­წის ჯი­შე­ბი~, მა­გა­ლი­თად ჯეკ რა­სე­ლი – ამ ჯგუ­ფის ერ­თ-ერ­თი ყვე­ლა­ზე პო­პუ­ლა­რუ­ლი წარ­მო­მად­გე­ნე­ლია.

თა­ვი­სე­ბუ­რი ყუ­რე­ბი
ხმო­ვა­ნი სიგ­ნა­ლე­ბის მი­მართ ტე­რი­ე­რე­ბის გამ­ძაფ­რე­ბუ­ლი ყუ­რადღ­ე­ბა და­კავ­ში­რე­ბუ­ლია მათ ექ­სტე­რი­ერ­თა­ნაც – ბევ­რი ჯი­შის ტე­რი­ერს პა­ტა­რა და თა­ვის აქეთ­-ი­ქით ჩა­მოყ­რი­ლი ყუ­რე­ბი აქვს, ამი­ტო­მაც, ზო­გი­ერ­თი სხვა ჯგუ­ფის ძაღ­ლე­ბის­გან გან­სხვა­ვე­ბით, ვი­ზუ­ა­ლუ­რი ურ­თი­ერ­თო­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბად ვერ იყე­ნებს. ასე­თი ფორ­მის ყუ­რის ნი­ჟა­რე­ბი სმე­ნის ნაზ ორ­გა­ნოს იცავს და­ზი­ა­ნე­ბის­გან, რა­თა მას­ში არ მოხ­ვდეს ფხვი­ე­რი ნი­ა­და­გი, რო­დე­საც ძაღ­ლი მი­წის­ ქვეშ დაძ­ვრე­ბა. ტე­რი­ე­რებ­მა იცი­ან ყუ­რე­ბის წინ წა­მო­წე­ვა ინ­ტე­რე­სის გა­მო­სა­ხა­ტა­ვად. სე­ირ­ნო­ბის დროს კი ამ სიგ­ნა­ლით მსხვერ­პლის მიგ­ნე­ბა­ზე მი­ა­ნიშ­ნე­ბენ.

მებ­რძო­ლი ხა­სი­ა­თი
ტე­რი­ე­რის ჯგუ­ფის ბევ­რი წევ­რის­თვის და­მა­ხა­სი­ა­თე­ბე­ლია ერ­თმა­ნეთ­თან ჩხუ­ბი, ხო­ლო შე­და­რე­ბით დი­დი ზო­მის ზო­გი­ერ­თი ჯი­ში, მა­გა­ლი­თად სტა­ფორ­დში­რუ­ლი ბულ­ტე­რი­ე­რი, სა­გან­გე­ბოდ ძაღ­ლე­ბის საჩ­ვე­ნე­ბე­ლი ორ­თაბ­რძო­ლის­თვის გა­მო­იყ­ვა­ნეს. ასე­თი ტენ­დენ­ცი­ის შე­დე­გად გა­მოყ­ვა­ნილ იქ­ნა ყბა­და­ღე­ბუ­ლი ამე­რი­კუ­ლი პიტ­ბულ­ტე­რი­ე­რი, რომ­ლის ყო­ლა ბევრ ქვე­ყა­ნა­ში აიკ­რძა­ლა კი­დეც ძაღ­ლე­ბი­სა და ადა­მი­ა­ნე­ბის მი­მართ აგ­რე­სი­უ­ლი ქცე­ვის გა­მო.

ძლი­ე­რი აღ­ნა­გო­ბა
ინ­გლი­სუ­რი ბულ­ტე­რი­ე­რე­ბი ღო­ნი­ე­რი ძაღ­ლე­ბი არიან კარ­გად გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლი მუს­კუ­ლა­ტუ­რით. გე­ნე­ა­ლო­გი­ის მი­ხედ­ვით არი­ან ტე­რი­ე­რე­ბი, რომ­ლე­ბიც თავ­და­პირ­ვე­ლად ძაღ­ლე­ბის ჩხუ­ბის­თვის გა­მოჰ­ყავ­დათ.

მო­სა­ლო­ნე­ლი სირ­თუ­ლე­ე­ბი
მო­უს­ვე­ნა­რი ბუ­ნე­ბის ტე­რი­ე­რი, ნამ­დვილ კომ­პა­ნი­ონ ჯი­შებ­თან შე­და­რე­ბით, სახ­ლის საყ­ვა­რე­ლი ცხო­ვე­ლის რო­ლის­თვის ნაკ­ლე­ბად შე­სა­ფე­რი­სი­ა, გან­სა­კუთ­რე­ბით ურ­ბა­ნულ რე­გი­ო­ნებ­ში. ძალ­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია მა­თი სო­ცი­ა­ლი­ზა­ცია ად­რე­უ­ლი ასა­კი­დან­ვე, რა­თა სხვა ძაღ­ლე­ბის მი­მართ არ იყ­ვნენ აგ­რე­სი­უ­ლე­ბი. ტე­რი­ერს მოს­წონს მი­წის თხრა, ხში­რად სა­ა­მი­სოდ ყვა­ვი­ლე­ბის გა­ზონ­საც კი ირ­ჩევს; შე­უძ­ლი­ა, გვი­რა­ბი გათხ­ა­როს ბაღ­შიც, ღო­ბის ქვეშ, და ქუ­ჩა­ში გა­ი­პა­როს. მი­წა­ში ჩაძ­რო­მის მიდ­რე­კი­ლე­ბა ნათ­ლად მი­უ­თი­თებს, თუ რა სა­მუ­შა­ოს ას­რუ­ლებ­დნენ მი­სი მუ­შა წი­ნაპ­რე­ბი.
ტე­რი­ე­რე­ბი ნაკ­ლებად ექ­ვემ­დე­ბა­რე­ბი­ან წვრთნას, რად­გან სა­უ­კუ­ნე­თა გან­მავ­ლო­ბა­ში ცხოვ­რობ­დნენ ფერ­მებ­ში, სა­დაც თა­ვის ნე­ბა­ზე და­ნა­ვარ­დობ­დნენ. მი­უ­ხე­და­ვად ამი­სა, ტე­რი­ე­რე­ბი საყ­ვა­რელ ძაღ­ლე­ბად მი­აჩ­ნი­ათ. ისინი თა­მა­შის­თვის ყო­ველ­თვის მზად არი­ან – სა­თა­მა­შო­ზე ამოწ­მე­ბენ თა­ვი­ანთ ღო­ნეს... ისი­ნი პა­ტა­რა, მაგ­რამ გუ­ლა­დი და ენერ­გიული ძაღ­ლე­ბი არი­ან.

მო­და­რა­ჯე­ე­ბი
ტე­რი­ე­რე­ბი, თუნ­დაც ეს ერ­დელ­ტე­რი­ე­რი, მუ­დამ ფხიზ­ლად არი­ან, რის გა­მოც შე­სა­ნიშ­ნავ მო­და­რა­ჯე ძაღ­ლე­ბად მი­იჩ­ნე­ვი­ან.


ფრთხილად!
ბევ­რი ტე­რი­ე­რი დღე­საც დაჩ­ვე­უ­ლია გა­უ­თა­ვებ­ლად ყე­ფას, რა­საც ხში­რად ყუ­რადღ­ე­ბის მი­საქ­ცე­ვად შვრე­ბა. ასე რომ არ მო­იქ­ცეს, სა­ჭი­როა მი­სი გაწ­ვრთნა.