ძაღ­ლე­ბის ყნოს­ვის უნა­რი ადა­მი­ანს სხვა­დას­ხვა სი­ტუ­ა­ცი­ა­ში ეხ­მა­რე­ბა . დღეს შე­საძ­ლე­ბე­ლი გახ­და გაწ­ვრთნი­ლი ძაღ­ლე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბა სა­ხელ­მწი­ფო საზღ­ვრებ­ზე ნარ­კო­ტი­კე­ბის კონ­ტრა­ბან­დას­თან საბ­რძოლ­ვე­ლად. ცნო­ბი­ლი­ა, რომ რამ­დე­ნი­მე ძაღ­ლმა სა­მუ­შა­ოს იმ­დე­ნად წარ­მა­ტე­ბით გა­არ­თვა თა­ვი, რომ თურ­მე ნარ­კო­ტი­კე­ბით მო­ვაჭ­რე­ებ­მა მათ და­სა­ხო­ცად ჯილ­დოც კი და­ა­წე­სეს.

სუ­ნის აღე­ბა
ძაღ­ლებს მი­წა­ზე სა­თი­თა­ოდ დაწყ­ო­ბილ ნივ­თებ­ზე სირ­ბილ­სა და ყნოს­ვას ას­წავ­ლი­ან, რად­გან დახ­ვა­ვე­ბულ ბარ­გში სუს­ტად შე­იგ­რძნო­ბა და­მა­ლუ­ლი ნარ­კო­ტი­კე­ბის სუ­ნი.

ძი­რი­თა­დი მოთხ­ოვ­ნე­ბი
პრო­ცე­სი იწყ­ე­ბა ძაღ­ლე­ბის შერ­ჩე­ვით. მა­თი გაწ­ვრთნა ძვი­რი ჯდე­ბა და ამი­ტომ უპი­რა­ტე­სო­ბას ანი­ჭე­ბენ 1-3 წლის ასა­კის ინ­დი­ვი­დებს, რა­თა სა­მო­მავ­ლოდ დიდ­ხანს შრო­მა შეძ­ლონ. შემ­დეგ იკ­ვლე­ვენ მათ ჯან­მრთე­ლო­ბას, ით­ვა­ლის­წი­ნე­ბენ ნე­ბის­მი­ერ პრობ­ლე­მას, რა­მაც შე­იძ­ლე­ბა მა­თი მუ­შა­ო­ბა და­აბ­რკო­ლოს; ბო­ლოს ამოწ­მე­ბენ ხა­სი­ა­თის თა­ვი­სე­ბუ­რე­ბებს. ნარ­კო­ტი­კე­ბის აღ­მომ­ჩე­ნი ძაღ­ლე­ბი ზე­წო­ლის ქვეშ მუ­შა­ო­ბენ და მო­ეთხ­ო­ვე­ბათ ყუ­რადღ­ე­ბის კონ­ცენ­ტრა­ცი­ის კარ­გი უნა­რი, რათა სა­ბარ­გო გან­ყო­ფი­ლე­ბა­ში ტვირ­თის ან აე­რო­პორ­ტის კონ­ვე­ი­ერ­ზე დაწყ­ო­ბი­ლი ბარ­გის ყნოს­ვის დროს ად­ვი­ლად არ გა­ე­ფან­ტოთ ყუ­რადღ­ე­ბა.

თა­ნამ­შრომ­ლო­ბა
ძაღ­ლიც და მი­სი ჰენ­დლე­რიც თა­ვი­დან­ვე ძლი­ერ ეთ­ვი­სე­ბი­ან ერ­თმა­ნეთს. სა­უ­კე­თე­სო შე­დე­გე­ბის მი­საღ­წე­ვად ჰენ­დლე­რე­ბი არ იც­ვლი­ან ძაღ­ლებს და ერთ შეკ­რულ გუნ­დად მუ­შა­ო­ბენ.

შე­სა­ფე­რი­სი ჯი­შე­ბი
ნარ­კო­ტი­კე­ბის მი­საგ­ნე­ბად სხვა­დას­ხვა ჯი­შის ძაღ­ლებს წვრთნი­ან. ამ როლს ძალ­ზე წარ­მა­ტე­ბით ას­რუ­ლე­ბენ რეტ­რი­ვე­რე­ბი და სპა­ნი­ე­ლე­ბი, რო­მელ­თაც ტრა­დი­ცი­ულ მდევ­რებ­თან შე­და­რე­ბით, ხში­რად უპი­რა­ტე­სო­ბას ანი­ჭე­ბენ იმი­ტომ, რომ ინ­სტინ­ქტუ­რად უკეთ ეგუ­ე­ბი­ან ადა­მი­ა­ნის გვერ­დით მუ­შა­ო­ბას. რო­გორც წე­სი, ირ­ჩე­ვენ წმინ­და ჯი­შის ძაღ­ლებს, რად­გან უჯი­შო ძაღ­ლებ­თან შე­და­რე­ბით, მათ სუ­ნის დად­გე­ნის უკე­თე­სი უნა­რი აქვთ, თუმ­ცა ამ სა­მუ­შა­ოს­თვის მე­ტი­სე­ბიც გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა.

საწყ­ი­სი წვრთნა
იმის და­სად­გე­ნად, აქვს თუ არა ძაღლს მო­ნა­ცე­მე­ბი, რომ მის­გან ნარ­კო­ტი­კე­ბის კარ­გი აღ­მომ­ჩე­ნი დად­გეს, ერ­თ-ერ­თი ყვე­ლა­ზე გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი ტეს­ტია დაკ­ვირ­ვე­ბა მის რე­აქ­ცი­ა­ზე, რო­დე­საც ვი­ღაც მას­თან ახ­ლოს ბურთს ახ­ტუ­ნა­ვებს. შერ­ჩე­უ­ლი იქ­ნე­ბა ძაღ­ლი, რო­მე­ლიც ყუ­რადღ­ე­ბას გა­და­ი­ტანს ბურ­თზე და არა ადა­მი­ან­ზე, რად­გან კონ­ცენ­ტრი­რე­ბის კარგ უნარს ავ­ლენს. მა­თი წვრთნა ხში­რად იწყ­ე­ბა კა­ნა­ფის ამოც­ნო­ბის უნა­რის გა­მო­მუ­შა­ვე­ბით, რა­საც და­ახ­ლო­ე­ბით ექ­ვსი კვი­რა სჭირ­დე­ბა. სა­ვარ­ჯი­შოდ იყე­ნე­ბენ ნარ­კო­ტი­კის მცი­რე დო­ზას, რო­მელ­საც პირ­სა­ხოც­ში მა­ლა­ვენ.

და­ოს­ტა­ტე­ბა
რო­გორც კი ძაღ­ლი მკაცრ შე­მოწ­მე­ბას გა­ივ­ლის და თა­ვის შე­საძ­ლებ­ლო­ბებს გა­მო­ავ­ლენს, სწავ­ლობს სხვა­დას­ხვა ნარ­კო­ტი­კის, მა­გა­ლი­თად ჰე­რო­ი­ნის, ამოც­ნო­ბა­საც. ყვე­ლა ძაღ­ლი ვერ აღ­წევს წვრთნით უმაღ­ლეს დო­ნეს. ასე­თე­ბი ტო­ვე­ბენ პროგ­რა­მას და სახ­ლებ­ში ნა­წილ­დე­ბი­ან. ყო­ვე­ლი ჰენ­დლე­რი ორ ძაღ­ლთან იწყ­ებს მუ­შა­ო­ბას, რო­მელ­თა­გან ერ­თი სა­თა­და­რი­გო­ა, რად­გან ბევ­რი მათ­გა­ნი ვერ ახერ­ხებს წვრთნის კურ­სის წარ­მა­ტე­ბით დამ­თავ­რე­ბას.

ფა­რუ­ლი პა­სუ­ხი
მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი­ა, ძაღ­ლმა მხო­ლოდ ჰენ­დლერს გა­ა­გე­ბი­ნოს, რომ ნარ­კო­ტი­კე­ბის პარ­ტი­ას მი­აგ­ნო, რა­თა არ და­აფ­რთხონ კონ­ტრა­ბან­დის­ტე­ბი. დამ­ნა­შა­ვე­თა და­სა­ჭე­რად გა­მო­ი­ყე­ნე­ბი­ან ე.წ. `პა­სი­უ­რი ძაღ­ლე­ბი~, რომ­ლე­ბიც ეჭ­ვმი­ტა­ნილს კი არ და­ე­დევ­ნე­ბი­ან, არა­მედ სხვე­ბის­თვის შე­უმ­ჩნევ­ლად აც­ნო­ბე­ბენ ჰენ­დლერს ნარ­კო­ტი­კე­ბის შე­სა­ხებ.

უნი­ვერ­სა­ლუ­რი მუ­შა­კი
ნარ­კო­ტი­კე­ბის მი­საგ­ნე­ბად ძაღ­ლე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბის ერ­თ-ერ­თი მი­ზე­ზი ის არის, რომ მათ მუ­შა­ო­ბა შე­უძ­ლი­ათ მრა­ვალ ად­გი­ლას და სხა­დას­ხვა პი­რო­ბებ­ში – ეს კი თა­ვის­თა­ვად და­მაბ­რკო­ლებ­ლად მოქ­მე­დებს დამ­ნა­შა­ვე­ებ­ზე. ძაღ­ლე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბით მოწ­მდე­ბა არა მხო­ლოდ აე­რო­პორ­ტე­ბი, არა­მედ ნავ­სად­გუ­რებ­ში შე­მო­სუ­ლი სატ­ვირ­თო კონ­ტე­ი­ნე­რე­ბიც, რომ­ლე­ბიც ნარ­კო­ტი­კე­ბის მსხვი­ლი პარ­ტი­ის კონ­ტრა­ბან­დის­თვის ძალ­ზე ხელ­საყ­რე­ლი­ა.

და­წუ­ნე­ბუ­ლი კან­დი­და­ტე­ბი
ბლად­ჰა­უნ­დე­ბი, მი­უ­ხე­და­ვად მა­თი უდა­ვო შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბი­სა, ნარ­კო­ტი­კე­ბის აღ­მომ­ჩე­ნე­ბად არ გა­მო­ი­ყე­ნე­ბი­ან. საქ­მე ის არის, რომ ნარ­კო­ტი­კის ად­გი­ლის პირ­და­პირ ჩვე­ნე­ბა­ზე მე­ტად მოს­წონთ, რო­ცა მის სუნს მიჰ­ყვე­ბი­ან და აქეთ­-ი­ქით და­დი­ან.


ფრთხილად!
ძაღ­ლე­ბი ცუ­დად ხდე­ბი­ან კა­ნა­ფის (მა­რი­ხუ­ა­ნას და ჰა­ში­შის) გა­სინ­ჯვით: თა­ვი­დან აღიგ­ზნე­ბი­ან, შემ­დეგ კარ­გა­ვენ კო­ორ­დი­ნა­ცი­ას და დუნ­დე­ბი­ან.


მასალა მომზადებულია "პალიტრა L"-ის მიერ გამოცემული წიგნის "რაზე მეტყველებს ძაღლის ქცევა" მიხედვით