ძაღ­ლის გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი, ნაც­ნო­ბი ჯი­შე­ბის გარ­და, არ­სე­ბობს საკ­მა­ოდ ბევ­რი უჩ­ვე­უ­ლო ჯი­შიც, რომ­ლე­ბიც გან­სა­კუთ­რე­ბულ გა­რე­მო­სა და შე­სას­რუ­ლე­ბელ ამო­ცა­ნებს შე­ე­გუვნ­ენ . რამ­დე­ნი­მე მათ­გა­ნი ათა­სო­ბით წლის გან­მავ­ლო­ბა­შიც არ შეც­ვლი­ლა.


გა­მორ­ჩე­უ­ლი ძა­ხი­ლი
კუნ­ძულ ახალ გვი­ნე­ა­ზე (ჩრდი­ლო­ე­თი ავ­სტრა­ლი­ა) ბი­ნად­რობს უჩ­ვე­უ­ლო ტი­პის ვე­ლუ­რი ძაღ­ლი, რო­მე­ლიც ნა­წი­ლობ­რივ მო­ში­ნა­უ­რე­ბუ­ლად ით­ვლე­ბა. ახალ­გვი­ნე­უ­რი მომ­ღე­რა­ლი ძაღ­ლი ცნო­ბი­ლია თა­ვი­სი გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი ხმო­ვა­ნი სიგ­ნა­ლე­ბით, რო­მე­ლიც ჰგავს იოდლს (სიმ­ღე­რის მა­ნე­რას ხმო­ვა­ნი რე­გის­ტრე­ბის სწრა­ფი ცვლით). რო­გორც კი ძაღ­ლი ძა­ხილს და­იწყ­ებს, სხვა წევ­რე­ბიც აჰ­ყვე­ბი­ან. მათ ძალ­ზე ეფექ­ტუ­რად შე­უძ­ლი­ათ ტო­ნის სი­მაღ­ლის შეც­ვლა, კარ­გად ეხერ­ხე­ბათ მი­ბაძ­ვა _ რო­დე­საც სხვა ძაღ­ლე­ბი აყეფ­დე­ბი­ან, ისი­ნიც ყე­ფას იწყ­ე­ბენ.

უჩ­ვე­უ­ლო ქცე­ვა
ახალ­გვი­ნე­უ­რი მომ­ღე­რა­ლი ძაღ­ლის რამ­დე­ნი­მე ქცე­ვა სრუ­ლი­ად უნი­კა­ლუ­რია და სხვა ჯი­შებ­ში არ გვხვდე­ბა (მა­გა­ლი­თად, რო­დე­საც ყუ­რადღ­ე­ბას ითხ­ო­ვენ, თავს სწრა­ფად გვერ­დზე გა­და­წე­ვენ), რაც ადას­ტუ­რებს, რომ ისი­ნი დიდ­ხანს არ­სე­ბობ­დნენ იზო­ლი­რე­ბულ გა­რე­მო­ში. ნა­ხევ­რად ვე­ლურ ახალ­გვი­ნე­ურ მომ­ღე­რალ ძაღ­ლებს, გა­მოკ­ვლე­ვე­ბის თა­ნახ­მად, მგლებ­თან შე­და­რე­ბით ნაკ­ლე­ბად ახა­სი­ა­თებთ ხრო­ვე­ბად ცხოვ­რე­ბა, თუმ­ცა ნა­დი­რო­ბა შე­სა­ნიშ­ნა­ვად ეხერ­ხე­ბათ, ამას­თან ბუ­ნე­ბით უფ­რო აგ­რე­სი­უ­ლე­ბი არი­ან თა­ვი­სი­ვე ჯი­შის ძაღ­ლე­ბის მი­მართ.
ამ ჯი­შის ძუ­ე­ბი ხრო­ვა­ში დო­მი­ნან­ტე­ბი არი­ან – ეს კი­დევ ერ­თი უჩ­ვე­უ­ლო თვი­სე­ბა­ა. ნამ­დვი­ლი ში­ნა­უ­რი ძაღ­ლე­ბის­გან გა­მო­ირ­ჩე­ვი­ან მკვე­თი კბი­ლე­ბის ზო­მით, რო­მელ­თაც ხორ­ცის ლუკ­მე­ბად და­სა­ქუც­მა­ცებ­ლად იყე­ნე­ბენ, რათა ად­ვი­ლად გა­დაყ­ლა­პონ. ახალ­გვი­ნე­უ­რი ძაღ­ლის კბი­ლე­ბი შე­სამ­ჩნე­ვად დი­დი­ა, რაც და­მა­ხა­სი­ა­თე­ბე­ლია ძაღ­ლი­­-
სებ­რთა გა­რე­უ­ლი წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბის­თვის. ამ ჯი­შის ინ­დი­ვი­დე­ბი ძი­რი­თა­დად ახალ გვი­ნე­ა­ში ცხოვ­რო­ბენ, თუმ­ცა არც ისე მრავ­ლად. რამ­დე­ნი­მე მათ­გა­ნი ჰყავთ აშ­შ-სა და მსოფ­ლი­ოს სხვა ქვეყ­ნებ­შიც.

ნა­თე­სა­ო­ბა
დნმ ანა­ლი­ზის თა­ნახ­მად, ახალ­გვი­ნე­უ­რი მომ­ღე­რა­ლი ძაღ­ლი ყვე­ლა­ზე მე­ტად ენა­თე­სა­ვე­ბა დინ­გოს, რო­მელ­საც, სულ მცი­რე, 5000 წლის წინ ცალ­კე ხა­ზად გა­მო­ე­ყო. ში­ნა­უ­რი ძაღ­ლე­ბი­დან კი ყვე­ლა­ზე ახ­ლოს დგა­ნან ზო­გი­ერთ აზი­ურ უძ­ვე­ლეს ჯიშ­თან.

ძვე­ლი ია­პო­ნუ­რი ჯი­ში
ძაღ­ლე­ბის რო­ლი დრო­თა გან­მავ­ლო­ბა­ში მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად შე­იც­ვა­ლა – მათ სხვა­დას­ხვაგ­ვა­რი სა­მუ­შა­ოს შეს­რუ­ლე­ბა და­იწყ­ეს, თუმ­ცა თავ­და­პირ­ვე­ლად ბევ­რი მათ­გა­ნი მო­ნა­დი­რე­ე­ბად ჰყავ­დათ. ახალ­გვი­ნე­ურ მომ­ღე­რალ ძაღ­ლთან სა­ერ­თო გე­ნე­ა­ლო­გი­ის მქო­ნე ერთ-ერ­თი ჯი­შია ია­პო­ნუ­რი აკი­ტა, რომ­ლის დახ­მა­რე­ბი­თაც, XVII სა­უ­კუ­ნე­ში, ია­პო­ნი­ის მმარ­თვე­ლი ფე­ნა კუნ­ძულ ჰო­კა­ი­დო­ზე დათ­ვებ­ზე ნა­დი­რობ­და. შემ­დგო­მ ეს ჯი­ში ძაღ­ლე­ბის ორ­თაბ­რძო­ლის­თვის გა­მოჰ­ყავ­დათ. ამჟამად კი აკი­ტა ჰყავთ მო­და­რა­ჯედ, პო­ლი­ცი­ურ ძაღ­ლად და გაჰ­ყავთ გა­მო­­ფე­ნებ­ზე.

გა­და­შე­ნე­ბის საფ­რთხე
გა­და­შე­ნე­ბის საფ­რთხე უფრო ემუქ­რე­ბა სპე­ცი­ა­ლი­ზე­ბულ მუ­შა ჯი­შებს, თუმ­ცა ბოლო დროს შე­სამ­ჩნე­ვად გამ­რავ­ლდა მა­თი წარ­მო­მად­გე­ნე­ლი _ პორ­ტუ­გა­ლი­უ­რი წყლის ძაღ­ლი, რო­მელ­საც სა­ერ­თო გე­ნე­ა­ლო­გია აქვს სტან­დარ­ტულ პუ­დელ­თან. ამ ძაღ­ლს წინათ ალ­გარ­ვეს (პორტუგალია) სა­ნა­პი­რო­ზე ამუ­შა­ვებ­დნენ გე­მებ­ზეც: წყალ­ში თევ­ზის ქა­რა­ვანს შე­ნიშ­ნავ­და თუ არა, ყე­ფით აც­ნო­ბებ­და მე­თევ­ზე­ებს, ასე­ვე აფ­რთხი­ლებ­და გე­მებს _ ნის­ლში ერ­თმა­ნეთს არ და­სჯა­ხე­ბოდ­ნენ.



სა­ხელ­გან­თქმუ­ლი ჯი­ში
XX სა­უ­კუ­ნის 60-ი­ა­ნი წლე­ბის­თვის პორ­ტუ­გა­ლი­უ­რი წყლის ძაღ­ლის 50-მ­დე ინ­დი­ვი­დი­ღა იყო დარ­ჩე­ნი­ლი. ახ­ლა ისი­ნი გა­ცი­ლე­ბით მრავ­ლად არი­ან ამა­ვე ჯი­შის ძაღლის _ ბოს წყალობით, რო­მე­ლიც საყ­ვა­რელ ცხო­ვე­ლად შე­არ­ჩი­ეს პრე­ზი­დენ­ტმა ობა­მამ და მის­მა ოჯახ­მა.

ხე­ზე ნა­დი­რო­ბა
კუნ­ჰა­უნ­დებს აქვთ ძაღ­ლის­თვის სრუ­ლი­ად უჩ­ვე­უ­ლო რამ­დე­ნი­მე მო­ნა­დი­რუ­ლი თვი­სე­ბა. აშ­შ-ში გა­მოყ­ვა­ნი­ლი ეს ჯი­შე­ბი, რომ­ლე­ბიც სხვა ქვეყ­ნებ­ში იშ­ვი­ა­თად გვხვდე­ბა, ხში­რად ნა­დი­რო­ბენ ენო­ტებ­ზე. თუ ცხო­ველ­მა ხე­ზე აას­წრო, ისი­ნი ძირს რჩე­ბი­ან, უყე­ფენ, ხტე­ბი­ან და ხე­ზე ას­ვლას ცდი­ლო­ბენ, ამი­ტო­მაც მათ მე­ხე­ურ ძაღ­ლებ­საც უწო­დე­ბენ. ეს სა­ნა­დი­როდ გაწ­ვრთნი­ლი კუნ­ჰა­უნ­დის (მარ­ჯვნივ) ქცე­ვა­ა.


ფრთხილად!
ახალ­გვი­ნე­უ­რი მომ­ღე­რა­ლი ძაღ­ლე­ბი იმ­დე­ნად მარ­ჯვე­ნი არი­ან, რომ ცოც­ვა­სა და ხტუნ­ვა­ში კა­ტებს ტოლს არ უდე­ბენ; ასე რომ, სა­ი­მე­დოდ შე­მო­ღო­ბეთ ეზო.